Xu hướng nhân sự xuất nhập khẩu sau Covid-19: Kỹ năng nào “sốt” trên thị trường?

Sau đại dịch Covid-19, bức tranh kinh tế toàn cầu đã thay đổi đáng kể, đặc biệt là trong lĩnh vực xuất nhập khẩu (XNK). Chuỗi cung ứng bị gián đoạn, chính sách thương mại liên tục thay đổi, công nghệ số phát triển mạnh mẽ — tất cả đều tạo ra những yêu cầu mới đối với nguồn nhân lực. Câu hỏi đặt ra là: Nhân sự ngành XNK cần kỹ năng gì để thích ứng và phát triển?

1. Xu hướng nhân sự ngành xuất nhập khẩu sau Covid-19

1.1. Chuyển đổi số trong chuỗi cung ứng

• Các doanh nghiệp XNK đang áp dụng ERP, hệ thống quản lý logistics, thương mại điện tử B2B.

• Nhân sự cần hiểu và sử dụng thành thạo phần mềm quản lý vận tải, quản lý kho, truy xuất nguồn gốc.

1.2. Nhu cầu nhân sự “đa nhiệm”

• Doanh nghiệp ưu tiên nhân sự có thể làm việc liên ngành: hải quan – logistics – chứng từ – tài chính.

• Người có khả năng đảm nhận nhiều vai trò cùng lúc được đánh giá cao hơn.

1.3. Xu hướng làm việc từ xa và toàn cầu hóa

• Sau Covid-19, nhiều công ty quốc tế tuyển dụng nhân sự từ xa, đặc biệt trong mảng chứng từ, thanh toán quốc tế, chăm sóc khách hàng.

• Kỹ năng ngoại ngữ, quản lý thời gian, giao tiếp online ngày càng quan trọng.

2. Những kỹ năng “sốt” trên thị trường nhân sự XNK

2.1. Kỹ năng số & công nghệ

• Thành thạo các phần mềm khai báo hải quan (VNACCS/VCIS).

• Biết sử dụng MS Excel nâng cao, phần mềm ERP, phần mềm logistics quốc tế.

• Khả năng cập nhật nhanh công nghệ mới (AI, blockchain trong truy xuất nguồn gốc).

2.2. Kỹ năng quản lý chuỗi cung ứng & logistics

• Hiểu rõ Incoterms 2020, quy trình vận tải đa phương thức, bảo hiểm hàng hóa quốc tế.

• Kỹ năng tối ưu hóa chi phí logistics, quản lý rủi ro chuỗi cung ứng.

2.3. Kỹ năng ngôn ngữ & giao tiếp quốc tế

• Tiếng Anh thương mại là bắt buộc.

• Biết thêm tiếng Trung, Nhật, Hàn là lợi thế lớn khi làm việc với đối tác châu Á.

• Kỹ năng đàm phán, giao tiếp xuyên văn hóa ngày càng cần thiết.

2.4. Kỹ năng phân tích & tư duy chiến lược

• Phân tích thị trường, dự báo xu hướng xuất nhập khẩu.

• Đề xuất giải pháp thích ứng nhanh khi chính sách, giá cước vận tải thay đổi.

2.5. Kỹ năng mềm & làm việc từ xa

• Quản lý thời gian hiệu quả khi làm việc online.

• Kỹ năng teamwork ảo (virtual teamwork) qua các nền tảng như Zoom, Teams, Slack.

• Tự học, thích nghi nhanh với môi trường thay đổi.

3. Doanh nghiệp cần làm gì để phát triển nguồn nhân lực XNK?

• Đào tạo nội bộ: Cập nhật kiến thức về luật hải quan, chính sách XNK, công nghệ logistics.

• Hợp tác với trường đào tạo: Kết nối với các trường đại học, viện đào tạo để xây dựng chương trình thực tiễn.

• Khuyến khích chứng chỉ quốc tế: Như FIATA, CILT, chứng chỉ logistics, quản trị chuỗi cung ứng.

• Xây dựng môi trường số: Đầu tư phần mềm quản lý để nhân sự quen với xu hướng chuyển đổi số.

Kết luận

Nguồn nhân lực xuất nhập khẩu sau Covid-19 đang đứng trước những thay đổi mang tính bước ngoặt. Doanh nghiệp cần nhân sự đa năng, giỏi công nghệ, giỏi ngoại ngữ và thích nghi nhanh. Ngược lại, mỗi cá nhân muốn thành công trong ngành XNK cũng cần chủ động trau dồi kỹ năng mới, không ngừng học hỏi để bắt kịp xu thế toàn cầu hóa.