Kiểm tra chuyên ngành là gì, làm sao để biết mặt hàng của mình nhập khẩu có kiểm tra chuyên ngành ?

“Hàng đã cập cảng nhưng không thể thông quan ngay vì thiếu giấy kiểm tra chuyên ngành – đây là kịch bản mà không ít doanh nghiệp, đặc biệt là người mới, từng gặp phải. Chi phí lưu kho bãi tăng lên từng ngày, tiến độ giao hàng cho khách bị chậm trễ, áp lực đè nặng lên cả doanh nghiệp lẫn khách hàng. Vấn đề nằm ở chỗ: chủ hàng chưa nắm rõ hàng hóa của mình có thuộc diện kiểm tra chuyên ngành hay không, và không chuẩn bị trước hồ sơ cần thiết.”

• Những kỹ năng nhân viên xuất nhập khẩu cần có và cách nâng cao trong thời đại mới
• Ván Gỗ Thái Lan và Trung Quốc Bị Áp Thuế Chống Bán Phá Giá Tạm Thời: Doanh Nghiệp Cần Làm Gì?
• Mã HS Code là gì? Cách áp đúng và những rủi ro cần tránh cho người mới
• First Sale Rule – Quy Tắc Bán Đầu Tiên: Cơ Hội Hợp Pháp Giúp Doanh Nghiệp Giảm Thuế Nhập Khẩu Tại Mỹ
• So sánh gỗ MDF và PB: Đặc điểm, mã HS và thủ tục nhập khẩu vào Việt Nam

Từ tình huống này, dễ thấy rằng hiểu và chuẩn bị đúng quy trình kiểm tra chuyên ngành là yếu tố sống còn để tránh rủi ro, tiết kiệm thời gian và chi phí trong nhập khẩu.

1. Kiểm tra chuyên ngành là gì?

Kiểm tra chuyên ngành là thủ tục do cơ quan quản lý Nhà nước thực hiện nhằm đánh giá chất lượng, an toàn, tiêu chuẩn kỹ thuật hoặc các yêu cầu đặc thù của hàng hóa nhập khẩu trước (hoặc sau) khi thông quan.

Ví dụ:

• Thực phẩm → phải kiểm dịch an toàn thực phẩm.

• Động thực vật → phải kiểm dịch động thực vật.

• Mỹ phẩm, dược phẩm, thiết bị y tế → phải kiểm tra chất lượng và giấy phép của Bộ Y tế.

• Máy móc, thiết bị có yêu cầu an toàn → phải kiểm tra chất lượng theo quy định Bộ KH&CN.

Mục đích chính là bảo đảm hàng hóa nhập khẩu an toàn, đúng quy chuẩn, bảo vệ sức khỏe cộng đồng, môi trường và an ninh quốc gia.

2. Làm sao để biết hàng hóa có phải kiểm tra chuyên ngành?

Có ba cách cơ bản:

1. Tra cứu theo mã HS code

   • Xác định đúng mã HS của sản phẩm.

   • Đối chiếu với các Nghị định, Thông tư quy định về quản lý chuyên ngành.

2. Danh mục hàng hóa quản lý chuyên ngành

   • Mỗi bộ, ngành đều có danh mục riêng (ví dụ: Bộ Y tế, Bộ NN&PTNT, Bộ Công Thương…).

   • Chỉ cần tìm hàng hóa của bạn có nằm trong danh mục hay không.

3. 

   Hỏi cơ quan chức năng

   • Có thể gửi công văn, hoặc đơn giản là hỏi chi cục hải quan nơi làm thủ tục.

   • Khi khai báo tờ khai, hệ thống cũng sẽ phản hồi nếu hàng thuộc diện kiểm tra.

3. Người mới cần làm gì để giảm thiểu rủi ro?

• Xác định đúng mã HS: Đây là bước quan trọng nhất. Sai mã → sai chính sách → hàng bị ách lại hoặc bị phạt.

• Nhờ đơn vị dịch vụ logistics/khai thuê hải quan có kinh nghiệm hỗ trợ.

• Liên hệ trước với bộ/ngành quản lý để nắm rõ quy định.

• Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ: giấy phép nhập khẩu (nếu có), chứng từ chất lượng, C/O, COA…

• Ưu tiên hình thức hậu kiểm (nếu được áp dụng) để giảm thời gian lưu hàng ở cảng.

• 

  Theo dõi cập nhật mới vì chính sách kiểm tra chuyên ngành thường thay đổi.

4. Checklist nhanh cho người mới

Bước 1: Xác định hàng hóa

• Thu thập catalogue, mô tả, hình ảnh sản phẩm.

• Tra mã HS chính xác.

Bước 2: Kiểm tra chính sách

• Đối chiếu với danh mục quản lý chuyên ngành.

• Xác định thuộc quản lý của Bộ nào.

Bước 3: Chuẩn bị hồ sơ

• Giấy phép nhập khẩu (nếu có).

• Invoice, Packing List, C/O, COA…

• Đơn đăng ký kiểm tra chuyên ngành.

Bước 4: Làm thủ tục

• Nộp hồ sơ (trực tiếp hoặc trên Cổng một cửa quốc gia – NSW).

• Lấy mẫu kiểm tra (nếu yêu cầu).

• Nộp kết quả kiểm tra cho hải quan để thông quan.

Bước 5: Quản lý rủi ro

• Hỏi trước hải quan hoặc cơ quan quản lý.

• Nhờ đơn vị dịch vụ uy tín hỗ trợ.

• Ưu tiên hậu kiểm khi có thể.

  

5. Kết luận

Kiểm tra chuyên ngành là một khâu không thể thiếu trong nhập khẩu, nhưng nếu chuẩn bị kỹ từ đầu, bạn hoàn toàn có thể giảm thiểu rủi ro và rút ngắn thời gian thông quan. Với người mới, việc nắm rõ quy trình và sử dụng checklist sẽ giúp xử lý công việc dễ dàng, hạn chế sai sót.

👉 Trên XNKHub.com, chúng tôi sẽ tiếp tục chia sẻ các hướng dẫn thực tế, giúp bạn từng bước vững vàng hơn trong công việc xuất nhập khẩu.